Op latere leeftijd studeren? Dat kan prima, zelfs ondanks het leeftijdsverschil

Ik hoor vaak in mijn omgeving dat mensen van rond mijn leeftijd graag verder zouden willen studeren. Toch durven ze het in de meeste gevallen door hun leeftijd niet meer aan. “Ik ben toch veel te oud om nu nog te gaan studeren?” hoor ik ze twijfelend zeggen. Onzin. Je kan prima doorstuderen, zelfs als je al wat ouder bent. Neem het aan van een 28-jarige, die in een klas zit waar de gemiddelde leeftijd tussen de 18 en 22 ligt. Misschien is het omdat ik zelf nog niet zo volwassen ben, maar op wat kleinigheidjes na merk je er lang niet zo veel van als je denkt. Natuurlijk heb ik liefkozend de bijnaam “Oma Sylvia” gekregen van mijn laatste projectgroepje, maar eigenlijk heeft een studie volgen op deze leeftijd ook veel goede aspecten.

Je weet waarvoor je op school zit. Dat is niet omdat het moet, maar omdat je het wil. Je staat er dus al serieuzer in dan 50% van de klas. Je weet dat hard werken hoort bij het opdoen van kennis, en dat zelfstudie een groot deel is van een opleiding. En tenslotte ga je naar school omdat je wat wil bereiken, toch? Voor jezelf, niet voor een ander. Wat maakt je leeftijd dan nog uit?
Ik vind het zelfs dapper en een blijk van kracht als je (zelfs op latere leeftijd) nog de stap durft te zetten om een nieuwe opleiding te beginnen. Om een compleet nieuwe start te maken, of om eindelijk door te groeien. Je kan jaren iets willen, en het nooit doen. En al die jaren vraag je je af of je het misschien toch had moeten proberen. Daarbij kan je er natuurlijk ook voor kiezen om een deeltijdopleiding te volgen, in plaats van een voltijd opleiding – of zelfs een thuisstudie. Als je dit wil, doe het gewoon, wat is het ergste dat er kan gebeuren?

Niet gemotiveerd en ontzettend eigenwijs, dit was ik als scholier

Onhandelbaar. Problemen met autoriteit. Eigenwijs. Houdt zich niet aan de afspraken. Probleemkind. Dit is hoe ik ben omschreven, en dit is hoe mensen mij zagen. Bijzonder eigenlijk, als je er over nadenkt. Dit zijn vaak de kinderen die worden afgeschreven door de maatschappij. Dingen als “hier komt nooit wat van terecht” en “die zal het niet ver schoppen in het leven” zijn dan ook geen vreemde uitspraken om te horen als je de stempel probleemjongere hebt. Nu zijn we gelukkig al wat jaren verder, en met de tijd kwam wijsheid.

Vroeger als puberzijnde was ik je typische spijbelaar. Tijdens de lessen op het VMBO kon je mij ergens op een hoekje van het schoolplein vinden met klasgenoten en een sigaret tussen mijn lippen. Ik deed verkeerde dingen en had verkeerde vrienden. Mijn status was belangrijker voor mij dan mijn schoolprestaties. Natuurlijk ben ik hier meerdere keren op aangesproken, maar ik was niet alleen totaal niet gemotiveerd – ik was ook nog eens ontzettend eigenwijs. Hierdoor heb ik een compleet netwerk aan contacten opgedaan bij de leerplicht, de rechtbank en bureau Halt. 
Aangezien mijn spijbelgedrag op het VMBO zo extreem werd, ben ik halverwege mijn opleiding van school gestuurd. Dit klinkt heel slecht, en eerlijk gezegd is dat het ook. Not my finest moment.

Geloof in jezelf en neem het heft in eigen handen

Op mijn 16de besloot ik toch door te gaan voor mijn MBO niveau 2 diploma. Ik was er namelijk achtergekomen dat ik fotografie helemaal te gek vond. Onder het mom van nieuwe ronde, nieuwe kansen meldde ik mij aan voor de opleiding. Toch vond ik het nog steeds lastig om elke dag op school te zijn. Ik kon gewoon twintig dingen verzinnen die ik leuker vond om die dag te doen. Ik ging veel dagen met enorme tegenzin naar school, maar ik was er wel. Het leek een tijd lang goed te gaan, tot die ene dag. 

Het leven heb je namelijk niet zelf in de hand, en soms kunnen ook externe factoren een grote rol spelen in jouw toekomst. Na te maken hebben gehad met ongewenste seksuele intimiteiten, had ik het gevoel dat mijn leven instortte. Een half jaar lang had ik daarna nog te maken met dagelijkse dreigementen en intimidatie van deze persoon. Zoiets is altijd heftig, maar al helemaal voor een zestienjarig meisje. Ik kwam terecht in een depressie, maar liet de buitenwereld niet weten wat er precies gaande was. Dit was niet alleen privé, er hing ook nog eens een extreme taboe op dit onderwerp. Ik zat met mezelf in de knoop, en kon daardoor maar moeilijk omgaan met de emoties die zoiets met zich mee brengt. Ik reageerde dit af op alles en iedereen, zonder context te geven op de situatie. Zodoende dat er weinig begrip was voor mijn emoties en uitbarstingen. Ik was verdrietig, maar ook boos op de wereld. Ik voelde mij vrijwel nergens meer veilig en durfde eigenlijk nog maar weinig op mensen te vertrouwen. Toch realiseerde ik mij dat ik de enige persoon was die mijn leven op een positieve manier kon veranderen. 

Ik ben een lang gesprek met mezelf aangegaan, waarin ik mezelf dwong om te kijken naar mijn toekomst. Ik moest keuzes maken en doorgaan, zo kon het niet langer. Ik moest het negatieve achter mij laten en een manier vinden om verder te kunnen gaan. Om deze afspraak met mezelf vast te zetten heb ik een tattoo laten plaatsen. Ik heb de woorden “Hic et Nunc” laten zetten, wat vertaalt naar ‘hier en nu’ in het Latijn. Niet meer terugkijken naar het verleden, maar juist kijken naar de kansen die de toekomst te bieden heeft. In moeilijke momenten gaf dit mij het zetje dat ik nodig had om door te gaan. 

Ik kwam erachter dat ik fotografie leuk vond, maar dat dit mij eigenlijk niet genoeg uitdaging bood. Ik zag mijzelf niet hele dagen foto’s maken en bewerken. Ik wou fotografie blijven doen, maar wel naast iets anders waar ik meer voldoening uit kon halen. Zo ben ik terech gekomen bij de MBO opleiding Mediavormgeving niveau 4.
Ik kwam tot de realisatie dat dit mij ontzettend goed lag. Dit was het voor mij, hier vond ik mijn thuis. Uiteindelijk heb ik deze opleiding dan ook versneld afgerond, in drie jaar in plaats van vier. Ik was zo trots op mezelf, en zag mij al helemaal zitten in een grafisch bedrijf. Heerlijk de hele dagen klanten helpen aan de mooiste logo’s, designs, huisstijlen en nog veel meer toffe dingen.
Na het afstuderen heb ik vol goede moed bij meerdere bedrijven mijn CV en motivatiebrief achtergelaten. Toch is het er nooit van gekomen, dit was namelijk precies midden in de crisis. Verslagen kwam ik thuis te zitten met een uitkering. 

“Waarom ga je niet verder studeren?”

Na een klein jaar kwam ik tot de realisatie dat ik zo niet verder kon. Ik wilde niet hele dagen thuis zitten. Ik had zoveel te bieden, maar ik kon geen bedrijf vinden dat mij een kans wilde geven om dit te bewijzen. Tot ik een gesprek had van iemand van een uitvoeringsorganisatie van de Participatiewet. Wat ze me toen vroeg heeft me aan het denken gezet. “Waarom ga jij eigenlijk niet gewoon verder studeren?” Ja, waarom eigenlijk niet?

Al die tijd heb ik gedacht dat ik gewoon niet geschikt was als student. Ik kon het niet opbrengen om een hele dag in een lokaal te zitten, te luisteren en op te letten. En ik heb altijd gedacht dat ik niet slim genoeg zou zijn om HBO te kunnen studeren. Dit werd versterkt door de reacties van mensen uit mijn omgeving. Toen ik eindelijk de beslissing had genomen om mij aan te melden voor een HBO opleiding, was één van de eerste opmerkingen die ik via via te horen kreeg “waarschijnlijk gaat ze dit toch niet afronden, haar kennende haakt ze wel af”. Het allerergste was dat deze kwetsende opmerking afkomstig was van iemand die mij dierbaar was. Zoiets doet wat met je zelfvertrouwen. Maar ik besloot mij niet uit het veld te laten slaan. Kijk wat ik overwonnen had! Elke keer als ik dacht dat ik niet meer verder kon, wist ik toch nog ergens de kracht vandaan te halen. Deze opleiding was wat ik wou, en ik was niet van plan mij door iets of iemand uit het veld te laten slaan.

Van probleemjongere naar nerdy HBO studente

Ondertussen heb ik mijn Propedeuse gehaald en zit ik in het laatste jaar van de (vierjarige) opleiding Communication & Design, en heb ik mijn minor in PR ook al afgerond. Alles wat mij nu nog rest is het behalen van mijn stage, en het halen van mijn afstudeeropdracht.

Mijn verleden is niet iets waar ik trots op ben, maar het is wel bijzonder. Wie zou namelijk denken dat ik, nu als 28-jarige, nog steeds zou studeren? En ik ga nu zelfs met plezier naar school. Ik heb dan wel een hele lange omweg gemaakt, maar ik heb het wel helemaal zelf gedaan. Als ik mensen nu vraag om mij te omschrijven, staat de term “nerd” standaard ergens in de top drie. En dat is wel iets waar ik trots op ben. Ik ben al die jaren mijn eigen ergste vijand geweest. Maar het feit dat je bestempeld wordt als probleemkind wil niets zeggen over de toekomst. Ik kan dit, ook al hebben zoveel mensen mij gezegd dat dat niet waar was. Ik weet namelijk dat ik alles in huis heb om mijn HBO diploma te halen, en de enige die daar al die jaren in heeft moeten geloven – was ik zelf. 

Geloof in jezelf. Dat is de belangrijkste boodschap die ik je wil meegeven. Dit is niet alleen belangrijk voor je privé leven, maar ook voor je carriere. Er komen zo veel ontzettend leuke dingen op je pad, als je er maar voor open staat. Blijf jezelf ontwikkelen, grijp elke kans aan om jezelf te ‘verbeteren’, en bovenal – blijf lief voor jezelf.